Meclis Başkanı Nurlanbek Şakiyev’in başkanlığında toplanan 90 sandalyeli Meclis Genel Kurulunda Çin-Kırgızistan-Özbekistan Demir Yolu projesi anlaşmasına dair kanun teklifi görüşüldü.
Genel Kurula teklifi sunan Ulaştırma ve İletişim Bakan Yardımcısı Irısbek Bariyev, “Kanun taslağı, Çin-Kırgızistan-Özbekistan Demir Yolu’nun inşaatı projesinin pratik uygulamasının başlatılmasına olanak sağlayacak” dedi.
Bariyev, “Çin-Kırgızistan-Özbekistan Demir Yolu projesi Güneydoğu, Batı Asya ve Ortadoğu ülkelerinin pazarına erişim sağlayacak. Bu rota, malların Çin’den Kırgızistan’a, ayrıca Türkiye dahil Orta Asya ve Orta Doğu ülkelerine ve ayrıca Avrupa Birliği’ne (AB) teslim edilmesini sağlayacak” diye konuştu.
Milletvekili Gulya Kojokulova, Kırgızistan ekonomisinin gelişmesine olumlu etki yapacak kanun teklifini desteklediklerini söyledi.
Görüşmelerin ardından, 6 Haziran’da Çin’in başkenti Pekin’de, Çin, Kırgızistan ve Özbekistan hükümetleri arasında imzalanan Çin-Kırgızistan-Özbekistan Demir Yolu projesi anlaşmasına dair kanun teklifi kabul edildi.
Orta Asya’da asrın projesi olarak görülen ve Çin ile Orta Asya’yı, Avrupa’ya bağlayacak söz konusu projenin bu yılın sonuna başlayacağı duyurulmuştu.
Türkiye ve Rusya’nın rolü: Tek Kuşak, Tek Yol Projesi nedir?
İlk kez 2013 yılında Çin Devlet Başkanı Şi Cinping‘in Kazakistan ve Endonezya ziyaretlerinde gündeme gelen projenin 2014 yılında ise kara ve deniz yolu güzergahları belirlenirken, küresel öneme sahip olan bu girişim, özellikle çok kutupluluğa yönelen ve Asya-Pasifik temelli Doğu eksenine geçiş yapan ülkeler arasında giderek daha değerli hale geliyor.
Çin tarafından başlangıçta ‘Tek Kuşak Tek Yol’ (One Belt One Road- OBOR) olarak sunulan projedeki ‘kuşak’, İpek Yolu Ekonomik Kuşağı bağlamında Çin’den başlayıp Anadolu’dan geçerek Avrupa’ya uzanan kara ve demiryolu bağlantılarını ve altyapı projelerini, ‘Yol’ ise 21. yüzyıl Deniz İpek Yolu bağlamındaki Güney Çin Denizi’nden başlayıp Akdeniz’e uzanan deniz ticaret yollarını ve limanlarını içermişti.
2016 yılında ise projenin ismi ‘Tek Kuşak, Tek Yol’daki ‘tek’ vurgusunun yerine daha kapsayıcı olması amacıyla ‘Kuşak ve Yol Girişimi’ olarak değiştirildi.
Projenin yaratılmasında önemli temel taşlardan biri olan Kadim İpek Yolu, Çin’den başlayarak Orta Asya’dan geçip Anadolu’ya ulaşan; buradan da Avrupa’ya kadar devam eden tarihin en önemli ticaret yollarından birisi olarak kabul edilirken, projenin Orta koridoru üzerinde bulunan Türkiye de oldukça stratejik bir konuma sahip durumda.
Bu projede yer alan Çin-Moğolistan-Rusya Ekonomik Koridoru da Çin’i Moğolistan üzerinden, bölgedeki enerji arzını sağlayan dev oyuncu olan Rusya’ya bağlayan en kısa yol olarak ön plana çıkıyor.
Dünya Bankası tarafından hazırlanan rapora göre bu proje tamamlandığında, koridor boyunca geçen ulaşım süresinin yüzde 12 azalması, ticaretin yüzde 2.7 ila yüzde 9.7 arasında artması, katılan ülkelerin gelirlerinin ise yüzde 3.4 oranında yükselmesi öngörülüyor.
3 milyara ulaşan nüfusu ilgilendiren ve kıtalararası düzeyde olan bu büyük proje Avrupa ve Asya ülkelerinin yanı sıra; projenin bir ayağı da Afrika’ya ulaşıyor.
